Γιατί το οξύ έμφραγμα είναι συχνότερο στους νέους!

Τα καρδιαγειακά νοσήματα ευθύνονται κατά προσέγγιση για έναν στους τρείς θανάτους στις ανεπτυγμένες κοινωνίες. Υπολογίζεται ότι κάθε μισό λεπτό στο Δυτικό κόσμο κάποιος θα χάσει τη ζωή του από κάποιο καρδιαγγειακό επεισόδιο (έμφραγμα-εγκεφαλικό).

Η στεφανιαία νόσος, τα στενώματα των αρτηριών που τροφοδοτούν με αίμα την καρδιά είναι ασυνήθης αλλά όχι αμελητέα οντότητα σε νέα άτομα. Μεταξύ των ασθενών με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου το ποσοστό εκείνων με ηλικία μικρότερη των 40 ετών κυμαίνεται από 4 έως 10%. Στις μικρότερες ηλικίες η συχνότητα του εμφράγματος είναι 6 με 9 φορές μεγαλύτερη στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες, μία διαφορά που μειώνεται σταδιακά μετά τα 65 χρόνια για να εξισωθούν τελικά τα ποσοστά στις μεγαλύτερες ηλικίες.



Αν και το έμφραγμα όπως ήδη αναφέρθηκε δεν είναι τόσο συχνό στους νέους γίνεται αντιληπτό ότι αποτελεί ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα και για τους πάσχοντες και για το θεράποντα ιατρό, λαμβανομένων υπόψη των καταστροφικών συνεπειών πού μπορεί να έχει μια δυνητικά θανατηφόρα πάθηση σε ενεργά, δραστήρια και δημιουργικά άτομα. Το 1% των ατόμων <40 ετών που επιβίωσαν από οξύ έμφραγμα θα πεθάνει το επόμενο έτος, ενώ το 25% θα έχει πεθάνει τα επόμενα 15 χρόνια. Ωστόσο, δεν πρέπει να λησμονούμε και τους ασθενείς που πεθαίνουν αιφνίδια άμεσα, μετά την εισβολή του εμφράγματος (περίπου 1 στους 4 μετά από απόφραξη μιας στεφανιαίας αρτηρίας), πριν προλάβουν να φθάσουν στο νοσοκομείο και να τους παρασχεθεί ιατρική βοήθεια.

Σε σχέση με τις μεγαλύτερες ηλικίες το έμφραγμα του μυοκαρδίου στους νέους (άτομα ηλικίας μικρότερα των 40 ετών) εμφανίζει ορισμένες ιδιαιτερότητες. Συγκεκριμένα φαίνεται ότι τα νεαρότερα άτομα με έμφραγμα έχουν λιγότερο συχνά αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη και παθολογικές τιμές λιπιδίων από τους πιο ηλικιωμένους ασθενείς. Αντίθετα, ότι το κάπνισμα είναι ιδιαίτερα σημαντικός επιβαρυντικός παράγοντας στους νέους εμφραγματίες στους οποίους περιγράφονται ποσοστά καπνίσματος >70%, πολύ υψηλότερα με τα αντίστοιχα στις μεγαλύτερες ηλικίες ασθενών με έμφραγμα. Επίσης, στους νέους περιγράφονται και μεγαλύτερα ποσοστά επιβαρυμένου οικογενειακού ιστορικού για καρδιαγγειακά νοσήματα.

Ωστόσο, όλοι οι παραπάνω επιβαρυντικοί παράγοντες έχουν ο καθένας τη δική του ξεχωριστή σημασία. Έτσι εάν ένα άτομο άτομο ηλικίας 18-30 ετών καπνίζει 10 τσιγάρα την ημέρα τα επόμενα 15 χρόνια εμφανίζει 50% μεγαλύτερο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου (δηλαδή αθηροσκλήρωσης-στενωμάτων στις αρτηρίες της καρδιάς). Παρόμοια αύξηση κινδύνου παρατηρείται για κάθε 30 μονάδες (mg/dL) αύξησης της χοληστερόλης. Κατ’ αντιστοιχία και στο ίδιο βάθος χρόνου ο κίνδυνος αυξάνεται κατά 30% για κάθε αύξηση κατά 10 χιλιοστά των τιμών της αρτηριακής πιέσεως (π.χ. από 140 σε 150) και κατά 20% για κάθε 10 μονάδες (mg/dl) αύξησης των τιμών του σακχάρου του αίματος.



‘Όλοι οι παράγοντες που προαναφέρθηκαν ευθύνονται για την εμφάνιση αθηρωμάτων στις στεφανιαίες αρτηρίες, αυτό που αποκαλείται στεφανιαία νόσος και προκαλεί πόνο στο στήθος λόγω ανεπαρκούς αιμάτωσης του καρδιακού μυός. Η στεφανιαία νόσος ευθύνεται για έμφραγμα του μυοκαρδίου σε νέα άτομα στο 80% των περιπτώσεων. Άλλα σπανιότερα αίτια είναι ο σπασμός των αρτηριών της καρδιάς, η απόφραξη τους από πήγματα που προέρχονται από άλλα σημεία του σώματος καθώς και η χρήση ουσιών όπως κοκαΐνη, αμφεταμίνες κλπ.

Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια, μετά την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης στην πατρίδα μας, παρατηρείται αύξηση των καρδιαγγειακών επεισοδίων που εκτιμάται έως και 20% σε όλα το ηλικιακά φάσματα. Η ανεργία, το άγχος η κατάθλιψη και ο πλημμελής προληπτικός έλεγχος λόγω αύξησης του ποσοστού των μη ασφαλισμένων είναι μερικά από τα αίτια.

Συμπερασματικά η στεφανιαία νόσος στους νέους κάτω των 40 ετών  είναι μία σχετικά σπάνια, αλλά δυνητικά καταστροφική οντότητα και προσβάλλει σε αυτό το ηλικιακό φάσμα πολύ συχνότερα τους άρρενες. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν κάποιος νέος εμφανίσει συμπτώματα ύποπτα για ισχαιμία του μυοκαρδίου (όπως μεταξύ άλλων σφίξιμο στο κέντρο του στήθους με αντανάκλαση στη ράχη στα άνω άκρα και γνάθο με συνοδό εφίδρωση και τάση προς έμετο) να μη τα αγνοήσει παρασυρόμενος από τη χαμηλή πιθανότητα νόσου λόγω της ηλικίας και να ζητήσει άμεση ιατρική βοήθεια.

Το οικογενειακό ιστορικό στεφανιαίας νόσου είναι ένας μη τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου που σημαίνει ότι όποιος τον έχει δεν μπορεί τουλάχιστον σήμερα να τον αναστείλει με κάποια παρέμβαση. Ωστόσο, πέρα από αυτόν όλοι οι παράγοντες κινδύνου για αθηροσκλήρωση όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, χοληστερόλη και σάκχαρο μπορεί να ελεγχθούν με τις κατάλληλες παρεμβάσεις είτε υγιεινοδιαιτητικές (σωστή διατροφή με βάση το μεσογειακό πρότυπο διατροφής που περιλαμβάνει ελαιόλαδο, φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ψάρια και λευκό κρέας, καθώς και με τον περιορισμό του μαγειρικού άλατος και την επαρκή σωματική δραστηριότητα με περπάτημα 30-45λεπτά τουλάχιστον 5 φορές την εβδομάδα), είτε φαρμακευτικές όπου απαιτούνται. Το κάπνισμα (κυρίως το ενεργητικό αλλά και το παθητικό) σε κάθε περίπτωση και ακόμα ειδικότερα επί παρουσίας θετικού οικογενειακού ιστορικού αποτελεί τον κυρίαρχο παράγοντα κινδύνου για πρώιμη εκδήλωση εμφράγματος.

Τέλος, ο ιατρικός έλεγχος περιλαμβανομένης της κλινικής εξέτασης και του αιματολογικού ελέγχου θα πρέπει να πραγματοποιείται κατά περίπτωση. Η πρώτη ιατρική επαφή ατόμων χωρίς συμπτώματα και χωρίς διαγνωσμένη από την παιδική ηλικία καρδιοπάθεια, θα πρέπει να γίνεται στην ηλικία των 20 ετών περίπου, οπότε και βάσει σχετικών μοντέλων πρόβλεψης θα εκτιμάται ο συνολικός καρδιαγγειακός κίνδυνος. Ο έλεγχος περιλαμβάνει λεπτομερές ιστορικό κλινική εξέταση και αιματολογικό έλεγχος, ο οποίος σε ειδικές περιπτώσεις (π.χ. περιπτώσεις οικογενούς υπερχοληστερολαιμίας) θα πρέπει να γίνεται νωρίτερα, στην παιδική ηλικία.


real.gr